Kahramanmaraş ve Türkiye açısından özel bir yeri olan kırmızıbiberin her yönü ile tartışıldığı ve konuşulduğu "Her Yönüyle Maraş Biberi Paneli"ne katılan Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Pazarcık Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Üyesi Yeşim Aytop, Maraş biberi üretim ekonomisi, üretici sorunları ve tüketim durumları hakkında bilgilendirme konuşması yaptı.
Avrasya Tarım Ekonomistleri Derneği (ATED) tarafından düzenlenen ve Youtube’da canlı yayınlanan "Her Yönüyle Maraş Biberi Paneli"ne katılan Dr. Öğretim Üyesi Aytop, 2019 verilerine göre Türkiye’de 120 bin dekar alanda 240 bin ton baharatlık kırmızıbiber üretilmektedir. Bu üretimin de yaklaşık yüzde 38’ini Şanlıurfa, yüzde 34’ünü Gaziantep, yüzde 14’ünü Kilis, yüzde 10’unu ise Kahramanmaraş karşılamaktadır. Bilindiği üzere Şanlıurfa’da üretilen biberler isot yapımında kullanıldığı için onu Maraş Biberi çerçevesinde onu değerlendirmiyoruz. Türk Patent Enstitüsü, Maraş Biberi’ni Kahramanmaraş, Kilis, Gaziantep, Adıyaman, Hatay ve hatta Şanlıurfa’nın bazı ilçelerinde yetişebilen meyveleri konik şekilli uç kısmı sivri ya da küt olabilen ince etli ve kurutulmaya elverişli tek yıllık bitki olarak tanımlamaktadır. Dolayısı ile Maraş Biberi coğrafi işarete de teknik olarak bu özellikleri taşıyan biberleri tescil alabilmektedir” dedi.
KAHRAMANMARAŞ’TA AZALDI, GAZİANTEP’TE ARTTI
Kahramanmaraş’ın coğrafi işaretli ürünü olan Maraş Biberi’nin Kahramanmaraş’ta ekim alanının azaldığını dile getiren Aytop, “TÜİK verileri son yıllarda baharatlık kırmızıbiberin ekim alanlarının azaldığını söylüyor. Ama azalışa bakıldığında bu azalışın Şanlıurfa ilinde olduğu görülüyor. Yani Urfa’daki biber ekim alanları azalmış. Maraş Biberi ekim alanları ise son yıllarda artış göstermiş. Son 10 yılda Maraş Biberi ekim alanı Gaziantep’te en fazla artış göstermiş, yüzde 18 oranında Gaziantep ili Maraş Biberi ekim alanını arttırarak üretimi yapıyor. Kilis ilinde sabit, Kahramanmaraş’ta ise yüzde 15 bir azalış görülüyor son 10 yıl değerlendirildiğinde” şeklinde konuştu.
“MARAŞ BİBERİ ÜRETİCİLER İÇİN KARLI BİR YATIRIM”
Maraş Biberi hakkında ekonomik analiz yapan Aytop, bu konuda şunları dile getirdi: “Maraş Biberi’nin ekonomik analizine baktığımız zaman Maraş Biberi’nde oransal kar 1,26 olarak bulunmuş. Yani üretimde yapılan 1 TL’lik masrafa karşılık 1,26 TL kar elde ediliyor. Aslında bakıldığında karlı bir üretim. 2018’de Kahramanmaraş’ın bizim yaptığımı ankette ortalama bin 882 kilogram verimi çıkmıştı. Dolayısı ile Gaziantep, Kilis ve Kahramanmaraş illerini kıyasladığımızda Kahramanmaraş’ın en karlı üretimi yapıldığını söyleyebiliriz.”
“COĞRAFİ İŞARET TESCİLİ ALAN FİRMA SAYISI AZ”
Kahramanmaraş’ın coğrafi işaretli ürünü olan Maraş Biberi’nde öncü il olmasına rağmen üretimin diğer illere göre az olmasının önemli bir dezavantaj olduğunu söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Yeşim Aytop, sözlerini şu cümlelerle sürdürdü: “Kahramanmaraş ili coğrafi işaretli ürün olan Maraş Biberi’nde öncü il olmasına rağmen üretimin diğer illere göre daha az olması il için en önemli eksikliktir. Coğrafi işaret tescili Kahramanmaraş ilinden alınmasına rağmen coğrafi işaret alan firma sayısı oldukça azdır. Bu konuda yapılacak reklamlar ve tanıtımlarla firmalara coğrafi işaret tescili almaya özendirmemiz gerekiyor. Coğrafi işaret firmalar için hem kar avantajı hem de ürünün standartlara uygun daha kaliteli ve daha güvenilir olduğunu belgelendiren bir sertifikadır.
Coğrafi işaret sertifikası bölge ve ülke ekonomisi için oldukça önemli bir katlı sağlayacaktır. Gaziantep ve Kilis illerinde üretilen biberler Maraş Biberi tohumu üretilerek, kullanılarak üretilmesine rağmen Gaziantep biberi, Kilis biberi ifadelerinin kullanılmakta olduğunu görmekteyiz ve bu şekilde biber üretimi yapılan ilin adını almaktadır. Bu diğer illerdeki satışlarda Maraş Biberi’nin tanıtımını engellemektedir.
Tüketicilere yapılacak olan reklamlar ile Maraş Biberi’nin coğrafi işaretli bir ürün olduğu anlatılmalı ve logolu ürünleri tercih etmeleri sağlanmalıdır. Maraş Biberi, en az Kahramanmaraş dondurması gibi tanınır bir ürün olmalıdır. Üreticiler, sektör temsilcileri, akademisyenler ve diğer paydaşlar bir araya gelerek hazırlayacakları Maraş Biberi eylem planı ile üretimdeki fırsatlar, tehditler, güçlü ve zayıf yönleri tespit ederek Maraş Biberi sürdürülebilirliğine önemli katkılar sağlayacaktır.”
