Emtia piyasaları mart ve nisan ayında tetiklenen düşüşlere rağmen 2020’yi yükselişlerle kapattı. Değerli metaller için ‘gösterişli’ geçen 2020’nin ikinci yarısında enerji fiyatları U dönüşü yaptı, tarımsal emtia uçuşa geçti ve endüstriyel metallerin hemen hepsinde sıçrama gerçekleşti. Emtia piyasaları yeni yıla ‘yükseliş modu’nda girdi. Virüsle mücadele için aşıların yaygınlaştırılması ve trilyonlarca dolarlık mali desteğin 2021'de yatırım ve harcamaları artırması bekleniyor. Hükümet ve merkez bankalarının sağladığı yüksek likidite ve teşviklerin yardımıyla bu yükselişler gerçek bir boğa piyasasına dönüşebilir.
Demir cevheri ve gümüş yükselişin öncüleri
Koronavirüs pandemisinin ekonomide yarattığı hasarla mücadele etmek amacıyla piyasalara trilyonlarca dolar pompalandı. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ABD'yi ve küresel ekonomiyi içine düştüğü çukurdan çıkarmaya yönelik desteği emtia piyasalarını hareketlendirdi. Dalian’da demir cevheri vadeli işlemleri ve gümüş, 2020'de emtia vadeli işlemlerinde kazanımlara öncülük etti. 2020 yılında hükümet ve merkez bankalarını sağladığı parasal ve mali teşvikler, 2008 krizinde alınan tedbirleri aştı. Analistler, 2008 yılının model alınması halinde önümüzdeki yıllarda ciddi bir ralli beklenebileceği tahminleri yapıyor. Goldman Sachs, aşıların yaygınlaşmasının ekonomik büyümeyi destekleyeceğini ve talep artışı yaratarak Brent petrolünü önümüzdeki 12 ayda varil başına 65 dolara çıkaracağı tahmininde bulunuyor.
Metaller yeni yılda da şanslı
2020’de metal piyasalarının en iyi performansı gösteren iki ürünü Dalian demir cevheri ve Comex gümüş vadelileri oldu. Demir cevherinin tonu, Çin'de yükselen talep ve başlıca üretici Brezilya'dan gelen arzdaki düşüşün yarattığı etkiyle ton başına 160 dolara yaklaştı. Yıla 92 dolar/ton seviyesinde başlayan fiyatlarda yıllık artış yüzde 60’ı buldu. Yıla 18 dolar/ons seviyesinin altında başlayan gümüş ise 2020’yi 26 doların üzerinde uğurladığı ve yıllık bazda yüzde 50’ye yakın değer kazandı. Endüstriyel metallerde getiri şampiyonu, LME’de yüzde 27 değer kazanan üç ay vadeli bakır oldu. Bakır fiyatları 6.192 dolar/ton seviyesinden başladığı yılı 7.800’e yakın kapadı. Çin öncülüğündeki ekonomik canlanma diğer bölgelere yayıldıkça 2021'de bakır ve diğer temel metallerde daha fazla kazanım bekleniyor.
Tarımın şampiyonu mısır ve soyada
Çin etkisi sürecek Tarımsal emtia, giderek büyüyen bir dünyayı besliyor. 2020'nin ikinci yarısında, tahıl ve yağlı tohum vadeli işlem fiyatları yükselmeye başladı ve dördüncü çeyrek boyunca yükselişlerini sürdürdü. Mısır fiyatları üst üste beş ay boyunca yükselerek yılı 4.5 dolar/buşelin üzerinde kapadı. Yıllık yüzde 20 civarındaki yükselişin Çin’in güçlü talebi ve arz sıkışıklığı nedeniyle 2021’de süreceği tahmin ediliyor. CBOT buğday vadeli işlemleri de Aralık 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşarak yılı 6.39 dolar/buşel ile yüzde 15 yukarıda bitirdi. CBOT soya fasulyesi, önemli üretim merkezlerinden Güney Amerika’daki kuraklık ve en büyük ithalatçı Çin’den gelen büyük talebin yardımıyla yüzde 37 yükselerek 13 dolar/buşelin üzerine yükseldi. Tarım ve yağlı tohum fiyatlarını 2021’de hava koşullarının mahsule etkisi belirleyecek olsa da, başta Çin’de olmak üzere artan talep tarımsal ürünlerde yükseliş baskısı yaratıyor.
Trendin devam etmesi için üç sebep!
Şubat ve Mart 2020'de küresel salgının yarattığı riskten kaçış nedeniyle sert gerileyen ancak son aylarda birçok üyesi rekor seviyelere ulaşan emtia ailesinde fiyatların şu üç sebepten dolayı yükseliş trendini devam ettirmesi bekleniyor:
1- Fed piyasalara 2023'e kadar faiz oranlarının sıfır seviyesinde kalacağı mesajı verdi. Merkez bankası parasal gevşeme ve her ay gerçekleştirdiği 120 milyar dolarlık alımlarıyla tahvil faizlerini daha da düşürmeye devam ediyor. Fed ayrıca 2020'de enflasyon hedefini yüzde 2'den ortalama yüzde 2'ye çevirdi ki bu da enflasyonun yükselmesini destekliyor. Düşük faiz oranları ve yükselen enflasyon emtia fiyatlarını artırabilecek bir faktör.
2- Hükümet teşvikleri bütçe açığını büyüterek para birimlerinin alım güçlerini zayıflatıyor. ABD Hazinesi 2020'de 3 trilyon dolarlık rekor bir borçlanma gerçekleştirdi. Aralık sonunda gelen son teşvik paketi 2021 için daha fazla borçlanma gerektirecek. Teşvikin maliyeti ve artan para arzı doları baskı altında bırakabilir. Diğer merkez bankaları ve hükümetler de ABD'yi takip ettiği için, artan para arzı küresel bir trend haline gelerek emtia fiyatlarındaki yükselişi destekliyor.
3- Düşen dolar emtia fiyatları için pozitif. Birçok emtia ürünü Amerikan Doları ile fiyatlandırıldığından, doların düşüşü emtia ürünlerinin alımını kolaylaştırıyor. Bu da hammadde fiyatlarında yükselişi tetikliyor. Dolar Endeksi 2020’de yaklaşık yüzde 13 düşerken, son aylarda emtia fiyatlarında kaydedilen yükseliş bu görüşü kanıtlıyor.
