Uluslararası Finans Enstitüsü’nün önceki gün yayınladığı “Gelişen Piyasa (EM) Ekonomilerinde Nicel Genişleme (QE)” başlıklı raporunda Türkiye, Nijerya’dan sonra en az mali teşvik açıklayan ülke olmasına rağmen bu yıl toplam üretimi - faktör maliyetleri üzerinden - Kore ve Hindistan’dan sonra en az daralan ülke olarak yer aldı.
QE, EM'lerin yeni normali
Gelişen ekonomilerde iyileşmenin geleneksel olmayan politika adımlarına dayalı olduğu belirtilen 24 haziran tarihli IIF raporunda, EM genelinde atılan adımlar için şu değerlendirmeler yapılıyor: “Sağlık krizinin bitmesine hala uzun bir süre olması nedeniyle birçok ülkede kısıtlamalar devam ediyor. Gelişen piyasalarda mali tepkiler ülkeden ülkeye değişiklik gösterdi ve bazılarında politik olarak adım atacak yer kalmadı. Birçok EM merkez bankası agresif bir şekilde faiz indirdi ve QE politika setinin bir parçası oldu. Varlık fiyatlarındaki iyileşme ve sermaye akışlarında ılımlı bir dönüş destek sağlayacaktır.”
‘Güçlü ve inovatif ihracat etkili’
IIF başekonomisti Robin Brooks, para birimindeki yüzde 30’luk değer kaybının ihracata olan katkısı ve bir emtia ihracatçısı olmaması nedeniyle Türkiye’nin COVID-19 döneminde diğer EM’lere göre daha iyi performans gösterdiğini söyledi. Türkiye’nin en büyük güçlerinden birinin ihracat sektörü olduğunu belirten Brooks’un paylaşımı şöyle: “Türkiye’nin en güçlü yanlarından biri hacim olarak diğer EM’lerden pozitif ayrışan ihracat sektörü. Bunun nedeni, sektörün hakiki gücü ve inovasyonu, 2014’ten bu yana reel efektif bazda yüzde 30 değer kaybeden para birimi ve emtia ihracatçısı olmaması.”
Kredi olmasa büyüme zayıf kalır
IIF Başekonomisti Brooks, Türkiye’nin 2020 ilk çeyreğinde hem çeyrek bazda hem yıllık bazda diğer EM’lere göre daha güçlü büyümesinin dev kredi teşvikleri sayesinde olduğuna da dikkat çekerek “Asıl konu oranik büyüme. Yani bu kredi teşvikleri olmasa muhtemelen büyüme zayıf kalmaya devam edecek” değerlendirmesini yaptı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) da önceki gün küresel ekonomi ve başlıca büyük ekonomiler için daha karamsar büyüme tahminleri yayınlamış, Türkiye’ye ilişkin beklentilerini ise aynı bırakmıştı.
ECB’den birlik dışı MB’lere yeni likidite imkanı
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Euro Bölgesi dışındaki merkez bankalarına (MB) Euro likiditesi sağlayacak yeni repo programı başlattığını duyurdu. Eurosystem Repo Program (EUREP) aracılığıyla birlik dışı MB’lere finansman sağlanabilecek. Birlik dışı ülkelerin euro cinsinden borçlanabileceği EUREP programı 2021 Haziran’a kadar devam edecek. Yapılan başvurular ECB Yönetim Kurulu’nun onayına tabii olacak. EUREP programında swap ve repo hatları açılmayan ülkeler de başvurabilecek.
