Son yıllarda hızlı bir büyüme trendine giren e-ticaret lojistiğinde kartlar yeniden karılıyor. Sektörde hızlı bir değişim rüzgarı var, kurallar ve çalışma yöntemleri silbaştan yeniden belirleniyor. Aslında kendini son yıllardaki dönemsel performansıyla gösteriyordu bu durum. Yılın son çeyreğinde indirim kampanyalarıyla rekor kargo trafiğinin yaşanması, sektörde ciddi bir değişim ihtiyacını doğuruyordu. Pandemi sürecinin yaşanması, e ticaret trafiğinin kalıcı olacak şekilde hızlı artması, bu değişimi adeta zaruri hale getirdi.
Pandemi sonrası patlama yaşayan e-ticaret, 5 yılda hedeflediği bilerlemeyi birkaç ay içinde yakaladı. Sadece yılın ilk yarısında yüzde 80’den fazla büyüyen sektör, bazı ürün gruplarında bu oranı yüzde 200’lere kadar çıkardı. Son tüketici hemen hemen tüm ihtiyaçlarını online alışveriş ile temin etmeye çalıştı. Bu durum da e-ticaret lojistiğine olan talebi artırdı. Bu süreç teknoloji altyapısını güçlü firmalar bir adım öne çıkarken, artan talebi karşılamak için yeni iş modelleri ortaya çıktı, sektördeki oyuncu sayısı hızla arttı. Perakendeciden esnaf ve akaryakıtçıya kadar herkes oyunun bir parçası oldu.
Lojistikçiler rotayı e-ticarete çevirdi
Türkiye’nin önde gelen firmalarının yeni büyüme alanı e-ticaret lojistiği oldu. E-ticaret lojistiğine Türkiye’de ilk yatırım yapan lojistik şirketlerinden biri olan Sertrans, salgın sonrası bu alandaki müşteri portföyünü hızla genişletirken, depolarından çıkan e-ticaret yönelik ürün adedini de 5 kata yakın artırdı. Şirket, depo yatırımına da giderek, e-ticaret kapasitesini iki katından fazla artırdı. Türkiye’nin köklü lojistik şirketlerinden Horoz da yatırımda rotayı e-ticarete çevirdi. Şirket yeni yatırımlarla e-ticaretin cirodaki payını yüzde 30’a çıkarırken, iş hacminde 2020 sonu büyüme hedefini de şimdiden yakaladı. Büyüme stratejisinin merkezine e-ticareti koyan Ekol Lojistik, Kolay Gelsin’i kurdu, ayrıca havayolundaki hıza rakip olacak proje geliştirdi.
Perakendeci kendi kargo şirketini kurdu
Kargo şirketlerinin pandemi ile birlikte hızla yükselen e-ticaretin hızına yetişememesi, perakendecilerin kendi kargo operasyonlarını başlatmasına yol açtı. Perakende de ilk adım 2008 yılından bu yana e-ticaret alanında faaliyet gösteren yerli kozmetik markası Sinoz’dan geldi. Şirket artan talepleri hızla karşılamak adına kendi kargo şirketini kurdu. Boyner, Boyner Express ile hızlı ve yenilikçi kapıya teslimat hizmetini müşterileriyle buluşturmaya hazırlanıyor. Boyner Express ile Boyner ve Morhipo müşterileri internet siparişlerindeki teslimat seçeneklerine ek olarak aynı gün veya ertesi gün istedikleri saatte teslimat hizmeti alabilecek. Akşam saatlerinde ve pazar günü de kapıya teslimat hizmeti sunacak Boyner, özellikle pandemi döneminde sık sık müşteri şikayetine neden olan zamanında teslimat problemini çözmek üzere hazırlıklarını tamamladı. Boyner’in lojistik ve teslimat sektörüne yeni yatırımı Boyner Express “kolay iade, kapıda ödeme ve canlı takip” gibi ayrıcalıklar da sunuyor. LC Waikiki de kargoda tarafındaki sıkıntıların devam etmesi halinde yatırım yapacağını duyurmuştu.
E-ticaret platformları rolünü artırdı
Türkiye’nin önde gelen e-ticaret platformları da kargo alanındaki faaliyetlerini artırıyor. Hepsiburada, Hepsijet lojistik şirketinde 35 ilde 11 markaya hizmet verirken sisteme taşımacı olarak dahil olmak isteyenlere yönelik “Sür-Kazan” modelini hayata geçirdi. Bu modelle Hepsijet’in hizmet ağının nitelikli taşımacılarla genişlemesi ve müşteriye verilen hizmet kalitesinin korunarak yükseltilmesi kadar, dağıtım hizmeti verenlerin ekonomik kazanımlarının da artırılması hedefleniyor. Trendyol da pandemi sonrası artan talebe daha hızlı cevap verebilmek için Trendyol Express'i kurdu. Bu işini bireysel girişimlere de açan şirket 37 şehirde 100'den fazla şube ve 3 binden fazla taşıyıcıya ulaşıldı.
Zordaki esnafa yeni iş kapısı oldu
Yurtiçi Kargo şirketinin düzenlediği proje kapsamında birçok esnafla anlaşma sağlandı. E-ticaret sitesinden alışveriş yapan tüketiciler, kargolarının gelmesini evde beklemek zorunda değil. Evlerine en yakın noktalarda, belirlenen esnaflara kargoları teslim edilecek ve hiçbir ek ücret ödemeden 3 gün içerisinde kargolarına o noktalardan ulaşabilecek. Hepsiburada, 250 yeni nokta daha eklemeye hazırlanıyor. Bakkal, kırtasiye ve çiçekçi gibi esnek çalışma saatleri olan mahalle esnafından oluşan bu yeni teslimat noktaları oluşturacak. Trendyol da Esnaf’la anlaşma yapmaya başladı. Borusan da 2017 yılında operasyonuna ara verdiği Bukoli’yi yeniden canlandırmaya karar verdi. Özellikle son zamanlarda artan e-ticaret hacmi ile alternatif teslimat modellerinin yeniden gündeme gelmesiyle birlikte Bukoli, birçok ilde esnafla görüşüyor. Model genel olarak, son kullanıcının e-ticaret sitesinde yaptığı alışverişini Bukoli teslimat modelini seçmesiyle başlayacak. Paketler esnafa geldikten sonra son kullanıcıya bilgilendirme sms’i gidecek. Bu sms’de şifre olacak. Son kullanıcı esnafın açık olduğu zamanlarda siparişini bu şifre ile alacak.
Girişimciler hızlı teslimat yarışına girdi
Öte yandan kargo işine giren girişimci sayısı da hızla artıyor. Hızlı ve sorunsuz teslimatın daha da önem kazandığı bu süreçte, teknoloji altyapısı güçlü olan girişimler pazarda bir adım öne çıktı. PackUpp ve Bir Günde Kargo gibi 2020’den önce kurulan girşimler pandemi döneminde iş hacmini katlayarak artırırken, çok sayıda yeni girişim de kargo pazarına giriş yaptı. Aynı günde ve ertesi gün teslimat seçenekleri ile girişimciler kargoda hız yarışına girdi.
E-ticaretteki talep artışı sonrası süper marketler de kapıya teslim işine girdi. Migros gibi bu işi önceden başlatan market zincileri ise hızlı teslime başladı. Migros Hemen projesi projesi ile 30 dakikada eve teslim dönemi başladı.
Teslimatta yeni durak akaryakıt istasyonları
Şirketler, e-ticarette tüketicinin en fazla şikâyet ettiği ‘geldik yoktunuz’ sorununu çözmek için alternatif çözümler üretiyor. Son dönemde esnafın, mahalle bakkallarının yanı sıra en gözde teslimat noktası akaryakıt istasyonları oldu. İlk olarak MNG Kargo Alternatif Teslimat Noktaları hizmeti kapsamında şubelerinden yapabilen tüm kargo işlemlerini MNG Kargo Shell Hizmet Noktaları’nda da gerçekleştirmeye başladı. Shell ile yapılan işbirliği neticesinde ilk olarak İstanbul Maslak, Acıbadem ve İzmir Güzelbahçe Shell istasyonlarında başlayan hizmet farklı noktalarla devam edecek. Öte yandan Petrol Ofisi ise HepsiBurada’nın teslimat noktalarından biri oldu. E ticaretteki patlama sonrası Bukoli’yi yeniden hayata geçirmeye hazırlanan Borusan da teslimat noktası olarak akaryakıt firmaları ile görüşmeler yapıyor.
