İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından gündeme getirilen ve çalışmalarına başlanıp çok yakında Meclis'e sunulması planlanan 'Fay Yasası' kapsamında fay hatları üzerine yapılan binaların dönüştürülmesi ve daha güvenli bölgelere taşınması gündemde. Bu kapsamda 18 ilde fay hattı üzerinde bulunan 100 bin bina taşınacak.

Doğal afetlere karşı Fay Yasası geliyor. Sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, meslek odaları ile kamu kurum ve kuruluşlarının yer aldığı Türkiye Afet Risk Azaltma Platformu'nun düzenlediği toplantının ardından bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğuna ilişkin ortak fikir çıktı. Karar sonrası açıklama yapan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yasal düzenleme için çalışma ekibinin oluşturulduğunu kaydetti. Her biri alanında uzman deneyimli isimlerin oluşturduğu çalışma grubunun hazırlayacağı taslak metin önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulacak.

Afet riskini en aza indirmek ve fay hattı geçen kentlerde, insanların can ve mal güvenliğinin sağlanması için gündeme gelen 'Fay Yasası' ile fay hatları üzerinde gerçekleşen yapılaşmaların önüne geçilmesi, mevcutta var olanların ise kentsel dönüşümle yıkılarak vatandaşların daha güvenli bölgelere taşınması planlanıyor.

486 DİRİ FAY VAR

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından en son hazırlanan Türkiye Diri fay Haritası'na göre ise ülke genelinde 5.5 ve üzeri deprem üretebilecek 486 diri fay veya fay segmenti bulunuyor. Yapılan bir araştırmaya göre büyük deprem üretme potansiyeli bulunan diri fayların yerleşim yerlerine olan uzaklıklarına bakıldığında da 18 ilin merkezi, 80'i aşkın ilçe ve 502 köy fay hatları üzerinde yer alıyor.

Fay hatlarının geçtiği 18 il ise Aksaray, Bolu, Sakarya, Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Denizli, Erzurum, Kahramanmaraş, Hatay, Hakkari, Muğla, Eskişehir, Kütahya, Bingöl olarak öne çıkıyor.

100 BİN BİNA BULUNUYOR

Fay hatları üzerinde yer alan söz konusu il merkezleri, ilçe ve köylerdeki yapılaşma oranına bakıldığında bugün gündeme gelen Fay Yasası'nın ne denli önemli olduğu bir kez daha gözler önüne seriliyor. Aynı araştırma kapsamında fay hatları üzerinde bulunan yerleşim yerlerinde 100 bin binanın bulunduğu kaydediliyor.

DÖNÜŞÜMDE ÖNCELİK VERİLECEK

Henüz çerçevesinin tam olarak netleşmediği yasal düzenlemeyle kentsel dönüşüm çalışmalarında fay hatları üzerinde bulunan yerleşim yerlerine öncelik verilmesi gündemde. 11. Kalkınma Planı'nda da her şehre ayrın bir dönüşüm projesinin hazırlanıp hayata geçirilmesi, acil dönüştürülmesi gereken yerlerin tespiti için çok ölçütlü değerlendirme sisteminin uygulanması ve fay hatlarına yakın yerlere dönüşümde öncelik verilmesi yer almıştı.

İMAR PLANLARI DEĞİŞECEK

Yasal düzenlemeyle fay hatlarına yönelik yapılmış binaların yıkılıp daha güvenli bir bölgeye taşınması da planlanıyor. Öte yandan belediyelerin bu alanlar için inşaat izni verilmesinin önüne geçilmesi için de imar planlarında kalıcı düzenlemeler yapılması ve hiçbir şekilde bu alanlara yapım izni verilmeyerek verilenlerin ise düzenleme kapsamında yıkılması öngörülüyor. Fay hatları üzerindeki yapıların dönüşümü için kredi ve faiz gibi gerekli tüm finansman desteği de sağlanacak.

FAYA YAKIN 20 İLÇE

Büyük depremlerden birinin beklendiği mega kent İstanbul'un en büyük şansı şehir merkezinden fay geçmemesi. Tabi bu durum olası depremde İstanbul'un zarar görmeyeceği anlamına da gelmiyor. Uzmanlara göre; İstanbul genelinde 400 bin binan risk altında ve büyük bir depremde 30 binin yıkılabileceği öngörülüyor.

İstanbul Risk Haritası'ndaki fay hatlarına yakınlığa göre birinci derece riskli ilçeler ise; Avrupa yakasında Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Beylükdüzü, Güngören, Zeytinburnu, Bahçelievler ve Fatih, Anadolu yakasında Kadıköy, Üsküdar, Ataşehir, Ümraniye, Maltepe, Kartal, Pendik, Sultanbeyli, Sancaktepe, Tuzla ve Adalar olarak öne çıkıyor.

Türkiye genelinde riskli konumunda bulunan ve yenilenmesi gereken yaklaşık 7 milyon civarında bina bulunuyor.

EVİNİZİN ALTINDAN FAY GEÇİYOR MU?

Türkiye, sınırları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattıyla deprem kuşağında bulunuyor. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün fay hattı sorgulama ekranı ile vatandaşlar oturdukları evin fay hattı üzerinde olup olmadığını kolaylıkla sorgulayabiliyor.