Ticaret Bakanlığı mayıs ayı dış ticaret istatistiklerini açıkladı. GTS’ye göre ihracat mayıs ayında, bir önceki aya göre yüzde 10,84 artarken, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 40,88 oranında gerileyerek 9 milyar 964 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Açıklamada, mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda çok büyük oranda olumsuz etkileyen korona virüs salgınının ekonomik yansımalarının Mayıs ayında da sürmesinin, ihracatı negatif yönde etkilemeye devam ettiğinin belirtildi.
Salgın nedeniyle başta AB ülkeleri olmak üzere, önemli ihraç ülkelerinde yaşanan eşi görülmemiş boyuttaki pazar ve talep daralmaları ve sınırlardaki karantina önlemlerinin nisan ayında olduğu gibi Mayıs ayı ihracatında da görülen düşüşün ana nedeni olduğunun belirtildiği açıklamada, Euro bölgesinin GSYİH’sı ilk çeyrekte yüzde 3,8 oranında daraldığı, bu rakamın çeyreklik bazda verinin açıklandığı 1995 yılından bu yana görülen en yüksek oranlı küçülmeye tekabül ettiği vurgulandı. Açıklamada, ABD ekonomisinin de aynı dönemde beklentilerin de ötesinde yüzde 5,0 oranında daraldığı anımsatıldı.
İŞ GÜNÜ SAYISI 16 GÜNE GERİLEDİ
Mayıs ayında takvim etkisinin de ihracat ve dış ticaret hacmini olumsuz şekilde etki yaptığına dikkat çekilen açıklamada, resmi tatiller, Ramazan Bayramı, sokağa çıkma yasakları ve hafta sonu tatilleri göz önünde bulundurulduğunda 2019 yılı Mayıs ayında 22 gün olan hafta içi iş günü sayısının 16 güne gerilediği belirtildi. Hafta içi çalışma günü esas alındığında Nisan ayındaki ortalama günlük ihracat rakamının mayıs ayında yüzde 28,8 oranında arttığı belirtilen açıklamada, “GTS’ye göre en yüksek ihracatın gerçekleştiği 2019 yılı Mayıs ayına göre düşüş gösteren ihracatımızın hem dünyada hem de ülkemizde Haziran ayı itibarı ile kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte yeniden toparlanma sürecine girmesi beklenmektedir. Bu toparlanma sürecine, Bakanlığımızca başlatılan, sanal ticaret heyetleri ve sanal fuar organizasyonları ve destekleri gibi dijital ekonomi politikaları ve alternatif ulaşım güzergâh ve taşıma yöntemleri gibi lojistik politikalarıyla yoğun ve etkin biçimde katkı verilmeye devam edilecektir. Diğer taraftan, mayıs ayında ithalatımız da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 27,69 azalarak 13 milyar 406 milyon dolara gerilemiştir” denildi.
DIŞ TİCARET AÇIĞIMIZ MAYIS AYINDA 3,4 MİLYAR DOLAR OLDU
Verilere göre, mayıs ayında dış ticaret açığı 3 milyar 442 milyon dolar olarak gerçekleşirken dış ticaret hacmi ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,98 azalarak 23 milyar 370 milyon dolar oldu.
Nisan ayında yüzde 66,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise mayıs ayında yüzde 74,3 seviyesine yükseldi. Bu rakam Ocak-Mayıs döneminde yüzde 74,6 olarak gerçekleşmişti.
“Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatı mayıs ayında yüzde 58,12 azalışla 1 milyar 12 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan diğer fasıllar ise sırasıyla “kazanlar ve makinalar” (914 milyon dolar) ve “kıymetli taşlar” (569 milyon dolar) oldu.
Pandemi sürecinin etkisiyle Nisan ayında ihracatı ciddi oranda gerileyen lokomotif sektörlerde de mayıs ayında toparlanma görülmeye başlandı. Buna göre, nisan ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörünün ihracatı yüzde 73,3, hazır giyim sektörünün ihracatı yüzde 56,3, tekstil sektörünün ihracatı yüzde 49,4, mobilya sektörünün ihracatı yüzde 42,5 azaldı. İhraç pazarlarındaki kademeli normalleşme ile mayıs ayında nisan ayına göre otomotivde yüzde 95,5, hazır giyimde yüzde 45,4, tekstilde yüzde 35,5, mobilya sektöründe yüzde 26,3 ihracat artışları kaydedildi.
EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKE ALMANYA
Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, ABD ve Irak olurken ithalatta ise ilk üç sırayı Çin, Almanya ve Rusya aldı. Mayıs ayında ihracatçılar 206 farklı ihracat pazarına ulaştı.
Pandemi sürecinin etkisiyle geleneksel ihraç pazarlarında nisan ayında önemli ihracat düşüşleri yaşandı. Buna göre, nisan ayında bir önceki aya göre ihracatta Fransa’ya yüzde 50,2, Belçika’ya yüzde 38,1, İngiltere’ye yüzde 55, ABD’ye yüzde 29,3, Kanada’ya yüzde 37,2, ABD’ye yüzde 29,3, Rusya Federasyonu’na yüzde 35,8 oranlarında azaldı.
Mayıs ayında ise nisan ayına göre ihracat Fransa’ya yüzde 71,5, Belçika’ya yüzde 57,9, İngiltere’ye yüzde 54,7, ABD’ye yüzde 45,6, Kanada’ya yüzde 55,3, Rusya Federasyonu’na yüzde 15 oranlarında artış kaydetti.
İLK 3 İHRACAT PAZARI TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 24,1’İNİ OLUŞTURDU
GTS’ye göre en fazla ihracat yapılan ilk üç ülke mayıs ayı itibarıyla toplam ihracatın yüzde 24,1’ini oluştururken, en fazla ithalat yapılan ilk üç ülkenin toplam ithalatından aldığı pay ise yüzde 31,8 olarak gerçekleşti.
Korona virüs salgını nedeniyle bir önceki yılın aynı dönemine göre değer bazında mayıs ayında ihracatında en fazla düşüş gösteren ilk 5 ülke Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve BAE oldu. Bu ülkelerin toplam ihracat içindeki payı 2019 yılı mayıs ayında yüzde 26,40 iken, 2020 yılı mayıs ayında 5,3 puan düşerek yüzde 21,14’e geriledi. Diğer taraftan, bu ülkelere yönelik ihracatımızda görülen azalış, mayıs ayında ihracatımızda değer bazında görülen 6 milyar 891 milyon dolarlık toplam düşüşün yüzde 34,01’ine tekabül etti.
Mayıs ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olunan ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,46 azalışla 4 milyar 527 milyon dolar olurken söz konusu ülkelere yapmış olduğumuz ihracat toplam ihracatın yüzde 45,4’ünü oluşturdu.
2020 yılı mayıs ayında görülen Azerbaycan’a yüzde 23’lük, İsviçre’ye yüzde 46,8’lik ve Venezuela’ya yüzde 138,5’lık ihracat artışları ise dikkat çekti. Ayrıca, en önemli ihraç pazarı olan ABD’ye ihracatta görülen yüzde 1,24’lük artış ileriye dönük olumlu bir sinyal olarak algılandı.
EN ÇOK KULLANILAN TAŞIMA ŞEKLİ DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI OLDU
2020 yılı mayıs ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (5 milyar 795 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3 milyar 40 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 2 milyon dolar) izledi.
İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (8 milyar 231 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Hava Yolu” ulaşımı (2 milyar 397 milyon dolar) ve “Kara Yolu” (2 milyar 218 milyon dolar) takip etti.
İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ
2020 yılı mayıs ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında, en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (6 milyar 99 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (1 milyar 573 milyon dolar) ve “Vesaik Mukabili Ödeme” (1 milyar 71 milyon dolar) takip etti.
İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında, en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (7 milyar 88 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (3 milyar 382 milyon dolar) ve “Bedelsiz” (1 milyar 65 milyon dolar) izledi.
DIŞ TİCARETİMİZE MİLLİ PARA DÖNEMİ
Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulamasının başarıyla devam ettiğinin belirtildiği açıklamada, söz konusu uygulama kapsamında birçok kolaylıktan faydalanarak rekabet güçlerini artırmayı başaran 502 firmanın, 2020 yılı mayıs ayında toplam ihracatın yüzde 28,01’ini, toplam ithalatın da yüzde 30,82’sini oluşturduğu belirtildi. Açıklamada, “Mayıs ayında milli paramızla ihracat işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 160 olurken aynı dönemde 99 ülkeyle ithalat işlemlerimizi Türk Lirası ile gerçekleştirildi. 2020 yılının mayıs ayında Türk Lirası ile yapmış olduğumuz dış ticaretin toplamı 8 milyar 373 milyon TL olarak gerçekleşirken, bunun 2 milyar 926 milyon TL’lik kısmı ihracat, 5 milyar 447 milyon TL’lik kısmı ithalat oldu” denildi.
AKTİF FİRMA SAYISI ARTTI
Türkiye’de faaliyet gösteren aktif firma sayısının 2020 yılı mayıs ayı itibariyle bir önceki aya göre 2 bin 520 artışla 1 milyon 939 bin 74 olurken, limited şirketler toplam aktif firmaların yüze 44,6’sını oluşturdu. Hal Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yıla kıyasla yüzde 6,37 yükseliş kaydedilirken sistemdeki bildirim sayısı ise 12 milyon 337 bin olarak gerçekleşti.
Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergi tutarı mayıs ayında 11 milyar 904 milyon TL oldu. 2020 yılı Ocak-Nisan döneminde vergi gelirleri toplamı 225 milyar 224 milyon TL iken Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı ise DIŞ TİCARETİMİZE MİLLİ PARA DÖNEMİ 22,27 olarak gerçekleşti. 2020 yılında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler toplamı ise 62 milyar 53 milyon TL oldu.
KADIN ESNAF SAYISI BİR YILDA 22 BİN ARTTI
Mayıs ayı sonunda esnaf ve sanatkâr sayısı işyeri sayısı 2 milyon 37 bin 429 oldu. 2020 yılının başından beri esnaf ve sanatkâr sayı yaklaşık 95 binlik artış kaydetti.
Mayıs ayı sonu itibarıyla kadın esnaf ve sanatkâr sayısı 313 bin 524’e yükselirken kadın esnaf sayımız son bir yılda yaklaşık 22 bin arttı.
